حساسیت یا آلرژی بهاره که تحت عنوان التهاب یا ورم غشای مخاطی بینی آلرژیک یا رینیت آلرژیک نیز نامیده می شود، در اثر پاسخ بدن به آلرژن ها یا عوامل حساسیت زای ویژه و دیگر مواد و ترکیبات ایجاد می شود. التهاب فصلی مخاط بینی یا حساسیت فصلی، معمولا به نام تب یونجه شهرت دارد. تب یونجه زمانی روی میدهد که سیستم ایمنی بدن، مواد بیخطر را خطرناک تلقی کرده و مواد شیمیایی را برای مبارزه با آنها وارد خون میکند. عوامل برانگیزانندهی تب یونجه در فصول مختلف، با هم فرق میکنند. بسته به محل زندگیتان و عاملی که در شما ایجاد حساسیت میکند، ممکن است علائم حساسیت فصلی را در بیش از یک فصل سال تجربه کنید. هرساله افراد زیادی از این حساسیت فصلی رنج می برند. این بیماری هم زنان و هم مردان را شامل شده و حتی درمیان نوزادان و کودکان خردسال نیز رایج است.
علائم این بیماری چیست ؟
علائمی که کمتر شایع هستند شامل موارد زیر میشود:
با ارزیابی علائم و نشانههای بیمار و انجام معاینات فیزیکی، پزشکان میتواند تشخیص دهند که بیمار دارای حساسیت فصلی هست یا خیر. پس از تشخیص، پزشک قادر به شناسایی عامل اصلی آلرژیک میباشد و میتواند درمان را شروع کند. برای اینکار دو نوع آزمایش لازم است انجام شوند:آزمایش خون و آزمایش از طریق پوست
آزمایش پوستی به دو صورت انجام میشود: با چکاندن مقداری از عامل حساسیت زا (آلرژن) روی پوست بیمار و سوزن زدن به آن یا با تزریق مقداری آلرژن زیر پوست.
ابزارهای جایگزین دیگری نیز برای تشخیص آلرژی فصلی وجود دارند مانند: تستهای آزمایشگاهی، تصویربرداری و آزمایش آندوسکوپی بینی. در تستهای آزمایشگاهی، پزشک مقداری از مخاط بینی را زیر میکروسکوپ بررسی میکند. اگر فاکتورهای چون تعداد گلبولهای سفید خون، افزایش یافته باشند نشان دهنده احتمال بروز آلرژی است.
به گزارش آکادمی حساسیت، آسم و ایمونولوژی آمریکا، ۸ درصد آمریکاییها مبتلا به التهاب فصلی مخاط بینی هستند. وقتی سیستم ایمنی بدن شما نسبت به یک آلرژن بیرونی، مانند گرده گیاهان، واکنش شدید نشان بدهد، تب یونجه روی خواهد داد. متداولترین عوامل حساسیت، گردههایی هستند که از گردهافشانی گیاهانی چون درختان، علفها و چمنها که با باد گردهافشانی میکنند، ناشی میشوند. گردههای گیاهانی که توسط حشرات گردهافشانی میشوند، سنگین است و بهمدت طولانی در راههای هوایی بینی باقی نمیماند، بنابراین احتمال بسیار کمی وجود دارد که موجب واکنش آلرژیک شوند.
حساسیت فصلی در طول فصل زمستان شیوع کمتری دارد، اما این امکان هم وجود دارد که در تمام طول سال علائم آن وجود داشته باشد. گیاهان مختلف، گردههایشان را در زمانهای گوناگونی از سال پراکنده میکنند. شاید شما بیشتر از یک فصل، دچار حساسیت شوید که بستگی به محل زندگی و عامل حساسیتتان خواهد داشت. شاید هم به آلرژنهای داخل خانه واکنش نشان دهید، مانند کَپَک یا پر و موی حیوانات خانگی.
درمان حساسیت فصلی میتواند شامل، استفاده از گیاهان دارویی، داروهای بدون نیاز به نسخه، تجویز آنتی هیستامین، استفاده از داروهای ضد احتقان، ایمونوتراپی و طب مکمل و جایگرین باشد. موثرترین راه دوری جستن از عامل ایجاد حساسیت است.
در صورتی که نشانهها مربوط به بینی (مانند عطسه و آبریزش) مشاهده شوند، معمولاً تجویز آنتی هیستامینها، اولین انتخاب است. ممکن است سودوافدرین تجویز شود تا گرفتگی بینی را تسکین دهد و خارش و سرفه را متوقف کند یا بنادریل و کلماستین تجویز شوند با این حال، استفاده از آنتی هیستامینها ممکن است به خوابآلودگی شدید منجر شوند بنابراین هنگام تجویز، به مصرفکنندگان آنها توصیه میشود تا از کار کردن با دستگاههای سنگین و رانندگی خودداری کنند. از عوارض دیگر استفاده ار این داروها میتوان به خواب آلودگی، تاری دید، یبوست، ادرار کردن سخت، گیجی و سرگیجه اشاره کرد.
شستشوی سینوسها و مجاری بینی با محلول آب نمک و پرهیز از در معرض قرارگرفتن باد و گردوخاک، با کاهش نشانههای حساسیت فصلی تأثیر مستقیم دارند.نوشیدن مایعات فراوان بهطور مداوم، باعث میشود که ترشحات تنفسی رقیقتر شوند و عامل حساسیت زا، اثر کمتری بر بدن بگذارد.