کهیر چیست و چرا در پوست ایجاد میشود ؟

کمتر کسی در طول زندگیش حضور گاه و بی‌گاه مهمان‌های ناخوانده‌ای به نام کهیر را تجربه نکرده، در هر سن و سالی از خردسالی تا سالمندی به دلایل گوناگون ممکن است بدن ما میزبان کهیر باشد.

کَهیر به انگلیسی: urticaria) ) واکنش آلرژیک حاد یا مزمن به شکل ورم‌دانه‌های گرد سرخ بر روی پوست که با خارش شدید همراه است. کهیر آماس و ورمی است در پوست بدن که شبیه به آماسی که از برخورد گزنه پدید می‌آید.کهیر بیماری کوتاه‌ مدتی است که با سرخی پوست و خارش بسیار در تمام بدن همراه است. این عارضه پوستی به صورت دانه‌های کوچک صورتی رنگ یا به شکل برجستگی‌های وسیعتر و گاهی به صورت تاول دیده می‌شود و با خارش شدید همراه است.کهیر معمولاً بر اثر واکنش بدن در برابر آزاد شدن مواد هیستامینی یا ترکیباتی نزدیک به هیستامین پدید می‌آید.

انواع کهیر

کهیرها بر اساس طول مدتی که از بین می‌روند به دو دسته کهیرهای حاد و کهیرهای مزمن تقسیم می‌شوند.

کهیر حاد، کهیری است که کمتر از ۶ هفته طول کشیده باشد. در اکثر موارد تعیین علت این نوع کهیر آسان بوده و با رفع این علت کهیر بهبود می‌یابد.

کهیر مزمن، کهیری است که بیش از ۶ هفته طول بکشد. تشخیص علت این نوع کهیر بسیار مشکل است و فقط در تعداد خیلی کمی از بیماران می‌توان به علت آن پی برد. هیچ آزمایش تشخیصی اختصاصی برای این نوع کهیر وجود ندارد.

اما در کهیر فیزیکی؛ حملات مکرر کهیر در افراد می‌تواند ناشی از تماس عوامل فیزیکی مثل نور آفتاب، سرما، گرما، آب، تعریق و فشار موضعی باشد. معمولاً در این حالت بیماران خود متوجه عامل ایجادکننده می‌شوند.

ارتباط استرس با کهیر

استرس‌های روحی و افسردگی باعث تشدید بیماری کهیر مبتلایان می‌شود و موجب افزایش خارش و گسترش آن می‌شود.

تشخیص کهیر

بعضی از کهیرها بر اساس دلایل ثانویه ایجاد می‌شوند؛ کهیر ناشی از عوامل محیطی مانند سرما، آب سرد و آفتاب جزو این گروه هستند. نشانه‌های این کهیر عبارتند از:قرمزی پوست، تورم و خارش دار شدن سطح پوست. روش ساده‌ای برای تشخیص این نوع کهیرها وجود دارد؛ معمولاً با فشار ملایم توسط نوک انگشتان قرمزی پوست برطرف می‌شود و سفتی قابل لمس حس نمی‌شود. همچنین به محض کاهش فشار، دوباره قرمزی ظاهر می‌شود. معمولاً ضایعه‌های کهیر پس از ۴۸ ساعت برطرف می‌شوند و کمتر کهیری وجود دارد که در یک نقطه ثابت بیش از چند روز باقی بماند. نوع دیگری از کهیرها در اثر فشارها به وجود می‌آیند؛ برای مثال فشار کش جوراب موجب ایجاد کهیر در زیر آن می‌شود. اگر کهیر در اثر فشار ایجاد شده‌است از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید کهیر ناشی از سرما نیز آزمایش آسان و ساده‌ای دارد. تکه‌ای یخ را برای مدتی روی پوست قرار دهید، سپس آن را بردارید. اگر نشانه‌های کهیر ظاهر شد به کهیر مبتلا شده‌اید. به‌طور کلی درمان این کهیرها جلوگیری از رویارویی با عامل ایجادکننده است؛ یعنی باید کاملاً در برابر سرما از خود محافظت کنید.

برخی کهیرها گاهی تا سال‌ها ادامه می‌یابد و حملات آنها تکرار می‌شود، وجود آنها در ناحیه پلک یا لب سبب تورم شدید می‌شود که گاهی باعث مشکلات تنفسی یا اشکال در بلع نیز خواهد شد.

منشأ کهیر چیست؟

زمینه منشأ کهیر : در اثر کهیر پلاسمای خون وارد فضای بین بافتی می شود، موادی مانند آجیل و شکلات، ماهی، گوجه، تخم مرغ و توت فرنگی، شیر، مرکبات، آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، آسپرین، کدئین، آندومتاسین، خواب آورها و ویتامین‌ها ایجاد کهیر می کنند.

وقتی مبتلا به کهیر هستیم باید داروهای مصرفی مثل داروهای یادشده در بالا حذف شوند و حتماً با پزشک مشورت انجام شود ,موادی از قبیل آجیل، شکلات، ماهی، گوجه فرنگی، تخم مرغ، توت فرنگی، شیر و افزودنی‌های غذایی و میوه‌های تازه به‌ویژه مرکبات و داروهایی از قبیل پادزیستها (آنتی‌بیوتیک‌ها) مانند پنی‌سیلین، مسکن‌ها مثل آسپیرین، کدئین، ایندومتاسین، خواب‌آورها، ویتامینها و تقریباً هر نوع دارویی می‌تواند ایجاد کهیر کند. مصرف مداوم آسپیرین می‌تواند ایجاد کهیر مزمن بکند.

حلزون، ماهی، آجیل، تخم مرغ و شیر از شایعترین حساسیت‌زاها هستند که خوردن آن‌ها می‌تواند باعث پدید آمدن کهیر بشود.در یک سوم موارد کهیر علت مشخصی یافت نمی‌شود (ایدیوپاتیک). تراوش مایع پلاسمای خون از درون رگ‌ها به فضای میان‌بافتی در پوست باعث کهیر زدن می‌شود. یک عامل شیمیایی که هیستامین نامیده می‌شود از یاخته های ویژه‌ای در پوست بنام ماستوسیت‌ها که در پیرامون رگ‌ها قرار دارند ترشّح می‌شود و باعث گشاد شدن رگ‌ها و بازشدن فضاهای میان‌یاخته‌ای در آن‌ها و به‌دنبال آن خروج مایع از درون رگ‌ها می‌شود.در بیشتر بیماران، کهیر بی‌ضرر بوده و هیچ علامت پایداری بر جای نمی‌گذارد. کهیر حاد می‌تواند کمتر از یک تا ۶ هفته به طول بینجامد، در حالی که کهیر مزمن بیش از ۶ هفته طول می‌کشد و گاهی نیز ماه‌ها و سال‌ها ادامه می‌یابد.

بیماری کهیر در تمام سنین مشاهده می‌شود و مردان و زنان به‌طور تقریبی به نسبت برابر به این بیماری دچار می‌شوند. مصرف داروهای ضدهیستامین می‌تواند در درمان کهیر سودمند باشد علائم شایع کهیر جوش‌های خارش‌دار است که این جوش‌ها متورم شده و تبدیل به ضایعات صورتی یا قرمز رنگ می‌شوند. این ضایعات کهیری حاشیه کاملاً مشخص دارند و مسطح هستند. قطر آن‌ها یک تا ۵ سانتیمتر است. ضایعات کهیری سریعاً به یکدیگر می‌پیوندند و پلاک‌های بزرگ و مسطح به رنگ پوست تشکیل می‌دهند. این ضایعات کهیری یا پلاک‌ها مرتباً تغییر شکل می‌دهند و ممکن است در عرض چند دقیقه یا چند ساعت ناپدید شده و دوباره ظاهر شوند. تغییراتی به این سرعت مشخص کهیر است. در واقع کهیر بیماری شایعی است که ۱۰ تا ۲۰ درصد مردم در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار حمله آن می‌شوند.کهیر در اطراف چشم، لب و دستگاه تناسلی ورم شدید ایجاد می‌کند که در این حال، ظاهر ضایعات ناراحت‌کننده است ولی با درمان معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف می‌شود.معمولاً هر حمله کهیر در عرض چند روز تا چند هفته خود به خود فروکش می‌کند اما ممکن است این بیماری سال‌ها طول بکشد.

درمان

بهترین درمان کهیر شناسایی عامل مسوول و اجتناب از تماس مجدد با آن است. تغییر محل زندگی برای یک تا ۲ هفته گاهی باعث بهبود کهیر می‌شود.

افرادی که مبتلا به کهیر هستند بایستی مواردی را رعایت کنند، مثلاً حذف برخی از مواد غذایی مثل آجیل، موز، توت فرنگی، پیاز، گوجه فرنگی، بادمجان، تخم مرغ، مرکبات، شیر، ماهی، پنیر، ادویه، مواد رنگی (نوشابه ژله آدامس بستنی)، غذاهای حاوی مواد محافظ (کنسرو، سوسیس و کالباس، مربا، ترشی، مایونز) قطع مصرف داروهایی که لزومی به مصرف آن نیست مانند مسکن‌ها، ویتامین‌ها و ملین‌ها نیز در درمان آن مؤثر است. خنک کردن پوست معمولاً باعث تخفیف و گرما باعث بدتر شدن خارش می‌شود لذا از گرمای زیاد و حمام داغ پرهیز شود. داروهای موضعی مثل کرم‌ها و لوسیون‌ها تأثیری در درمان کهیر ندارند؛ معمولاً برای کنترل کهیر داروهای آنتی‌هیستامین و کورتون خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شود. آنتی هیستامینها ممکن است خواب‌آور باشند. همچنین در صورت بروز مشکل تنفسی سریعاً به پزشک مراجعه شود.

بجز درمان‌های دارویی برخی با درمان‌های خانگی و گیاهی نیز موفق به از بین بردن کهیرهای معمولی می‌شوند. به عنوان مثال می‌توان بدن را با ماست، سدر و شاهتره شست‌وشو داد یا اینکه سیر له شده را روی مناطق متورم قرار داد، برخی اسپند دود کردن را راهی برای از بین بردن آنها می‌دانند، البته طبق طب سنتی حذف یا افزودن برخی خوراکی‌ها هم به رفع سریعتر کهیر و علائم آزاردهنده آن کمک می کند، به عنوان مثال حذف غذاهای پر ادویه و انواع سس‌ها و استفاده از شربت خاکشیر، هندوانه، ماست با کمی نعناع یا خوردن خیار و گل گاوزبان کمک کننده خواهند بود.گفتنی است که این روش‌ها خارش کهیر را تسکین می‌دهد وبه طور موقت و در مواقع اضطراری مفید هستند و توصیه می‌شود در صورت بروز کهیر حتماً با پزشک مشورت کنید.

 ادامه مطلب